Z jakim problemem udać się do laryngologa?

Czop woskowinowy

Woskowina to naturalna substancja tłuszczowa, która wspomaga proces samooczyszczania się uszu i jednocześnie stanowi barierę dla bakterii, grzybów i ciał stałych (np. owadów). Jednak u niektórych pacjentów (zwłaszcza u dzieci i osób starszych) woskowina produkowana jest w nadmiernych ilościach lub ma problem z wydostaniem się na zewnątrz, przez co w kanale słuchowym tworzy się korek. W efekcie pacjent gorzej słyszy, a ponadto może skarżyć się na szumy uszne i uczucie zatkanego ucha. Usuwanie czopu woskowinowego w gabinecie laryngologicznym polega na wykonaniu irygacji lub wyjęciu woskowiny za pomocą ssaków lub haczyków.

Ciało obce w nosie, uchu lub gardle

Kanał słuchowy może zatkać nie tylko woskowina, ale również inne ciało stałe (np. jedzenie, owad, kulka do gry, mała bateria), co dość często zdarza się zwłaszcza maluchom do 3 roku życia. W tej sytuacji nie należy działać na własną rękę, ponieważ przeszkoda może przesunąć się w głąb ucha, co może wymagać interwencji chirurgicznej. Lekarz laryngolog może pomóc również w przypadku utknięcia ciała obcego w nosie, gardle czy krtani. W celu usunięcia ciała obcego lekarz używa różnych metod (np. ssaka, haczyka usznego, fiberoskopu, nadciśnienia, cewnika balonowego), które dobiera w zależności od rodzaju ciała obcego i jego umiejscowienia.

Ból ucha (otalgia)

Ból ucha może być wywołany zarówno chorobą samego ucha (np. ostrym zapaleniem ucha środkowego), jak i chorobą innego narządu (np. nowotworem krtani). Leczenie stanu zapalnego może prowadzić lekarz pierwszego kontaktu. W razie trudności z postawieniem diagnozy należy udać się do laryngologa, który przeprowadzi dokładną diagnostykę pod kątem chorób głowy i szyi. Konsultacji ze specjalistą wymagają również stany nawracające, utrzymujące się upośledzenie słuchu i niegojący się otwór w błonie bębenkowej. 

Wyciek z ucha

Sączenie się płynu z ucha nie musi świadczyć o chorobie tego narządu, dlatego lekarz musi ustalić dokładne źródło wycieku, jego zapach, charakter oraz inne objawy. Alarmujące są zwłaszcza ropne wycieki o nieprzyjemnym zapachu, którym towarzyszą objawy neurologiczne (mogą one świadczyć o powikłaniu wewnątrzczaszkowym przewlekłego zapalenia ucha). Groźnym objawem jest również płynotok, który występuje przy uszkodzeniu opon mózgowo-rdzeniowych wskutek urazu głowy. Pilnej diagnostyki wymaga również krwisto-surowicza wydzielina, która występuje przy nowotworach uszu.

Szumy uszne

Szumy uszne to dźwięki słyszane pomimo braku bodźca akustycznego. Zazwyczaj szumy uszne są słyszalne tylko przez chorego. Ich przyczyna jest trudna do ustalenia, dlatego wymagają dogłębnej diagnostyki laryngologicznej. Rzadkim przypadkiem są szumy obiektywne, które mogą być zarejestrowane i słyszalne przez inne osoby. Tego typu szumy występują tylko w jednym uchu i mają charakter tętniący. Mogą one świadczyć o patologiach naczyń krwionośnych przebiegających w okolicy ucha. 

Problemy ze słuchem

Zaburzenia słuchu mogą dotyczyć ucha środkowego i zewnętrznego (niedosłuch przewodzeniowy) albo ucha wewnętrznego (niedosłuch odbiorczy). Niedosłuch towarzyszący chorobom laryngologicznym często jest odwracalny i mija bez powikłań. Niepokój budzi nagła głuchota, spowodowana np. pracą w hałasie, pobytem w dyskotece czy jednorazowym bodźcem akustycznym o dużym nasileniu (np. wybuch petardy). Specjalistycznej diagnostyki laryngologicznej wymaga również niedosłuch z objawami świadczącymi o przewlekłym zapaleniu ucha (długotrwałe wycieki ropne) lub perforacji błony bębenkowej (ból, szumy uszne, surowiczo-krwista wydzielina).

Urazy uszu

Laryngolog zajmuje się również urazami uszu, które mogą mieć podłoże zawodowe (np. praca w hałasie), społeczne (np. bezdomność, złe nawyki higieniczne) lub zdarzeniowe (np. wypadki samochodowe, pożar, eksplozja). Urazy uszu mogą być leczone w warunkach ambulatoryjnych, jednak w przypadku stanów ostrych i zagrażających życiu należy zgłosić się na SOR. 

Rodzaje urazów uszu i objawy towarzyszące urazowi:

• akustyczne: upośledzenie słuchu, szumy uszne, w stanach ostrych ból i krwawienie z ucha;
• odmrożenie: blade lub sine zabarwienie małżowiny, obrzęk, świąd, pieczenie, pęcherze wypełnione płynem surowiczym, martwica;
• oparzenie: ból, zaczerwienienie małżowiny, pęcherze surowicze, twarda i sucha skóra;
• mechaniczne (np. uszkodzenie ucha patyczkiem do czyszczenia, rany cięte, uderzenie tępym narzędziem): krwawienie, krwiaki, wyciek z ucha, szum w uszach;
• złamania kości skroniowej: krwawienie, niedosłuch, porażenie lub niedowład nerwu twarzowego, wyciek z ucha, zawroty głowy, oczopląs;
• ciśnieniowe: pogorszenie słuchu, zaburzenia równowagi, zawroty głowy. 

Zawroty głowy i zaburzenia równowagi

Zawrotom głowy i zaburzeniom równowagi mogą towarzyszyć chwiejny i niepewny chód, nudności, a nawet wymioty. Najczęstszą przyczyną jest zapalenie ucha wewnętrznego, dlatego pacjenci często udają się z tym problemem do laryngologa. Zdarza się jednak, że zawroty głowy towarzyszą zaburzeniom psychicznym, chorobom neurologicznym, nadciśnieniu oraz przyjmowaniu niektórych leków. W wielu przypadkach nie można ustalić konkretnej przyczyny zaburzeń równowagi, jednak zawsze należy skonsultować ten objaw z lekarzem.

Nawracające infekcje górnych dróg oddechowych

Ze zwykłą infekcją górnych dróg oddechowych można udać się do lekarza POZ, jednak nawracające stany zapalne warto skonsultować z laryngologiem. Częste infekcje GDO nie tylko utrudniają normalne funkcjonowanie, ale mogą również doprowadzić do powikłań (np. stanów zapalnych uszu). Nawracające zapalenia dróg oddechowych mogą być objawem alergii, refluksu żołądkowo-przełykowego, przewlekłego zapalenia migdałków lub próchnicy zębów. Zwykle diagnostyka sprowadza się do badania laryngologicznego ze szczególnym uwzględnieniem obszaru nosa, zatok przynosowych i migdałków.

Zaburzenia drożności nosa

Niedrożność nosa może być spowodowana katarem, alergią, wadami anatomicznymi lub zablokowaniem przewodu nosowego przez ciało obce. U małych pacjentów problemy z oddychaniem przez nos mogą wskazywać na przerost migdałka gardłowego, z kolei u starszych dzieci przyczyną może być włókniak młodzieńczy. Specjalistycznej diagnostyki wymaga szczególnie długotrwała lub nasilająca się niedrożność, a także niedrożność przebiegająca z dodatkowymi objawami (brzydki zapach z nosa, ropna wydzielina, gorączka, krwawienia z nosa, guzki w jamie nosa).

Krwawienia z nosa

Zazwyczaj krwawienie z nosa ma niegroźną przyczynę, jednak warto skonsultować ten objaw z lekarzem ze względu na możliwe choroby ogólnoustrojowe i nowotworowe. Łatwe do opanowania krwawienie z nosa może być spowodowane przyczynami miejscowymi, np. urazem nosa, polipami, stanem zapalnym, a nawet nadużywaniem kropli na katar. Uciążliwe krwawienia najczęściej towarzyszą chorobom układu krążenia, zaburzeniom krzepnięcia krwi, skazom krwotocznym oraz chorobom nerek i wątroby. Konsultacji z laryngologiem wymagają obfite i często występujące krwawienia, zwłaszcza gdy nie można ustalić ich przyczyny.

Zaburzenia węchu

Problemy z węchem pojawiają się przy stanach zapalnych błony śluzowej nosa, jednak możliwych przyczyn jest znacznie więcej. Osłabianie węchu może być spowodowane alergią, guzem, polipami nosa, a nawet zaburzeniami hormonalnymi lub metabolicznymi. W przypadku urazów nosa i czaszki z towarzyszącym uszkodzeniem nerwów utrata węchu może być trwała. W razie utrzymujących się objawów należy wdrożyć specjalistyczną diagnostykę.

Bezdech i chrapanie

Chrapanie i zespół obturacyjnego bezdechu sennego to efekt utrudnionego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Przyczyną mogą być wady anatomiczne w obrębie nosa, jamy ustnej, gardła i krtani, a także zmiany rozrostowe (guzy, polipy). Objawów nie należy lekceważyć, ponieważ zaburzenia oddychania w czasie snu obniżają jakość życia, powodując zmęczenie, rozdrażnienie, problemy z koncentracją i wzmożoną senność w ciągu dnia. Ponadto bezdech senny zwiększa ryzyko powikłań kardiologicznych, takich jak nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca czy udar mózgu.

Przedłużająca się chrypka

Chrypka nie boli, jednak potrafi być uciążliwa, zwłaszcza dla osób pracujących głosem. Nie należy bagatelizować tego objawu, ponieważ długotrwała chrypka może być objawem poważnych chorób, takich jak rak krtani i gardła. Konsultacji laryngologicznej wymaga chrypka, która utrzymuje się powyżej dwóch tygodni i nie jest związana z infekcją dróg oddechowych. Pilnej diagnostyki wymaga również chrypka z niepokojącymi objawami towarzyszącymi, takimi jak duszności, problemy z przełykaniem czy krwioplucie.

Zaburzenia połykania (dysfagia)

Zaburzenia połykania mogą mieć całkiem prozaiczną przyczynę (np. stan zapalny, skaleczenie), jednak mogą być również objawem poważnych chorób, dlatego nie należy bagatelizować tego stanu. Dysfagia towarzyszy bowiem nowotworom (np. gardła, języka), guzom mózgu, zmianom zwyrodnieniowym kręgosłupa, chorobom ogólnoustrojowym (np. cukrzyca, sarkoidoza) oraz chorobom neurodegeneracyjnym (np. choroba Parkinsona, pląsawica Huntingtona). Bolesne i utrudnione przełykanie może być również skutkiem leczenia, np. operacji w obszarze klatki piersiowej, karmienia przez sondę żołądkową czy zastosowanych leków.

Zaburzenia głosu (dysfonia)

Dysfonia może być następstwem choroby krtani i porażenia strun głosowych (np. wskutek choroby Parkinsona). Problemy z głosem występują również przy urazach, wadach anatomicznych, zmianach przerostowych (guzki, polipy), obrzękach, refluksie żołądkowo-przełykowym, a także przy nowotworach. Z uwagi na zróżnicowaną etiologię zaburzenia głosu wymagają konsultacji laryngologicznej. W celu ustalenia przyczyny lekarza wykonuje badanie laryngologiczne i badanie stroboskopowe krtani, a także testy głosu.

Zmiany w jamie ustnej

Konsultacji z otolaryngologiem wymagają również zmiany w jamie ustnej. Mogą to być zmiany łagodne jak brodawczaki płaskonabłonkowe (kalafiorowate grudki), naczyniaki (wyraźnie odgraniczona zmiana o kulistym kształcie) lub włókniaki (twarde, różowawe guzki). Szczególnie niepokojącym objawem są zmiany przedrakowe, które mogą ulec zezłośliwieniu. Zaliczamy do nich leukoplakię (bezbolesny, biały nalot na języku, wargach, policzkach i podniebieniu) oraz zespół Plummera-Vinsona, który objawia się owrzodzeniami w kącikach ust, utrudnionym przełykaniem i pieczeniem języka.

Porażenie nerwu twarzowego

Porażenie nerwu twarzowego można rozpoznać po asymetrii twarzy, opadaniu jednego kącika ust i unieruchomieniu niektórych mięśni twarzy (nie można mrugać, zamknąć oka, gwizdać, dmuchać itp.). Istnieje wiele możliwych przyczyn tego stanu, przy czym diagnostyka może wymagać konsultacji z otolaryngologiem. Do porażenia nerwu twarzowego mogą przyczynić się m.in. zapalenie ucha środkowego lub zewnętrznego, guzy ślinianek oraz nowotwory głowy i szyi. Objawy o nieznanym podłożu często ustępują samoistnie po kilku tygodniach lub miesiącach od wystąpienia porażenia, jednak u niektórych chorych konieczne jest dalsze leczenie u specjalisty.

Objawy laryngologiczne – gdzie szukać pomocy?

W razie wystąpienia objawów laryngologicznych (takich jak np. ból ucha, długotrwała niedrożność nosa, utrudnione przełykanie, chrypka) nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. W Małopolskim Centrum Zdrowia w Krakowie oferujemy konsultację ze specjalistą oraz wykonujemy badania diagnostyczne, które pozwalają na rozpoznanie przyczyny dolegliwości obszaru głowy i szyi.

Jak umówić się na wizytę u laryngologa? Wystarczy:

• zadzwonić pod numer: +48 537 156 077
• napisać na adres: rejestracja@mczdrowia.pl
• przyjść osobiście: Małopolskie Centrum Zdrowia, ul. Wojciecha Weissa 7, 31-339 Kraków

Bibliografia

• Dąbrowski P., Nawracające infekcje uszu, Lekarz POZ 6/2018
• mp.pl, Księżyc J., Otorynolaryngolog (otolaryngolog, laryngolog) – czym się zajmuje, jakie choroby leczy, https://www.mp.pl/pacjent/poradnik-swiadomego-pacjenta/310146,otorynolaryngolog-otolaryngolog-laryngolog-czym-sie-zajmuje-jakie-choroby-leczy, Data odczytu: 2025.10.09
• poradnikzdrowie.pl, Majewska M., Zmiany łagodne i przednowotworowe w jamie ustnej, https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/onkologia/zmiany-lagodne-przednowotworowe-w-jamie-ustnej-aa-Quej-Kj9d-xJ9o.html, Data publikacji: 2022.03.03, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Brzoznowski W., Przyczyny i diagnostyka nawracających infekcji górnych dróg oddechowych, https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/lista/101385,przyczyny-i-diagnostyka-nawracajacych-infekcji-gornych-drog-oddechowych, Data odczytu: 2025.10.09
• podyplomie.pl, Rzewnicki I., Problemy laryngologiczne w podstawowej opiece zdrowotnej, 2012 7-8, https://podyplomie.pl/medycyna/10635,problemy-laryngologiczne-w-podstawowej-opiece-zdrowotnej, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Wawrzuta D., Kuchar E., Porażenie nerwu twarzowego typu Bella, https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne/275165,porazenie-nerwu-twarzowego-typu-bella, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Wiercińska M., Kudłacz P., Dysfagia (zaburzenia połykania) – objawy, przyczyny i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50657,dysfagia-zaburzone-polykanie, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zagor M. i in, Uraz ciśnieniowy ucha wewnętrznego, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/178619,uraz-cisnieniowy-ucha-wewnetrznego, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zagor M. i in., Dysfonia i afonia (zaburzenia i utrata głosu): przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/179691,dysfonia, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zagor M. i in., Urazy akustyczne, mp.pl, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/110217,urazy-akustyczne, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zagor M. i in., Urazy mechaniczne przewodu słuchowego, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106285,urazy-mechaniczne-przewodu-sluchowego, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zagor M. i in., Urazy termiczne: oparzenie, odmrożenie, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106288,urazy-termiczne-oparzenie-odmrozenie, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zagor M., i in., Urazy ucha środkowego i kości skroniowej, https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177690,urazy-ucha-srodkowego-i-kosci-skroniowej, Data odczytu: 2025.10.09
• mp.pl, Zwolińska G., Zawroty głowy i zaburzenia równowagi: przyczyny, kiedy zgłosić się do lekarza? Jakie choroby mogą je powodować, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152911,zawroty-glowy-i-zaburzenia-rownowagi, Data odczytu: 2025.10.09