Małopolskie Centrum Zdrowia > Artykuły > Inhalacje AMSA – skuteczne leczenie chorób ucha środkowego

Inhalacje AMSA – skuteczne leczenie chorób ucha środkowego

Leczenie inhalacyjne AMSA polega na podaniu leku w postaci wibroaerozolu (czyli aerozolu wprowadzonego w drgania) i przy cyklicznie zwiększonym ciśnieniu. Tym sposobem lek dociera do trudno dostępnych miejsc, w tym wąskich ujść zatok przynosowych oraz ucha środkowego przez trąbkę słuchową (Eustachiusza). Sprawdźmy więc, czym jest zabieg audiologiczny AMSA, na co pomaga i czy są jakieś przeciwwskazania do wykonania tej procedury. 

Na czym polegają inhalacje inhalatorem AMSA?

Tradycyjny nebulizator zamienia lek w stanie ciekłym na aerozol (czyli mgiełkę, która jest mieszaniną gazów i cząsteczek płynu). Natomiast inhalator AMSA zamienia lek w płynnej postaci na tzw. wibroaerozol, który następnie podaje do górnych dróg oddechowych. Na czym polegają inhalacje za pomocą aparatu AMSA i czym różnią się od zwykłych inhalacji? Otóż urządzenie wprawia cząsteczki leku w drgania za pomocą fali akustycznej o częstotliwości 100 Hz oraz podaje aerozol pod okresowo i krótkotrwale zwiększonym ciśnieniem. Tym sposobem wibroaerozol zyskuje większą zdolność do penetracji i sedymentacji niż zwykły aerozol. Innymi słowy, cząsteczki substancji czynnych mogą przedostawać się głębiej i osiadać szybciej, co znacznie zwiększa skuteczność inhalacji. 

Na co pomagają inhalacje AMSA?

Leczenie inhalacyjne AMSA to forma fizjoterapii, którą można wdrożyć w chorobach ucha środkowego, zatok przynosowych oraz w dysfunkcjach trąbki słuchowej (zwanej trąbką Eustachiusza). Cykl inhalacji pomaga w odprowadzaniu zalegającej wydzieliny z nosogardła i zatok przynosowych, a także usprawnia usuwanie śluzu z trąbki słuchowej i oczyszczanie ucha środkowego. Inhalator AMSA można zastosować m.in. przy uczuciu zatkanego ucha i pogorszeniu słuchu spowodowanym zmniejszeniem drożności trąbki słuchowej w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych. Inhalacje AMSA można zalecić również pacjentom dochodzącym do zdrowia po zabiegach laryngologicznych. 

Na co pomagają inhalacje AMSA? Przede wszystkim na:

  • niewydolność trąbki słuchowej,
  • nawracające zapalenie ucha środkowego,
  • wysiękowe zapalenie ucha środkowego, 
  • przewlekłe zapalenie zatok,
  • objawy przerostu migdałka gardłowego,
  • obrzęk śluzówki nosa. 

Jak przebiega leczenie inhalacyjne AMSA?

Standardowa terapia z zastosowaniem inhalatora AMSA obejmuje 5-10 zabiegów wykonywanych codziennie (ewentualnie 2 lub 3 razy w tygodniu). W razie potrzeby laryngolog może jednak zalecić większą liczbę zabiegów. Pojedyncza inhalacja AMSA trwa 15-20 minut. Cykl zabiegów można przeprowadzać do 2-3 razy w roku, jednak w razie wystąpienia infekcji terapię należy przerwać. 

Na czym polegają inhalacje za pomocą aparatu AMSA? Procedura nie jest skomplikowana. Pacjent umieszcza w nozdrzach specjalne końcówki od inhalatora, przez które zostanie podany wibroaerozol (na zmianę ze zwykłym aerozolem). Urządzenie wytwarza ciśnienie i emituje sygnał dźwiękowy lub świetlny. W tym momencie pacjent przełyka ślinę, co doprowadza do otwarcia trąbek słuchowych. Wytworzone przez inhalator nadciśnienie powoduje wtłoczenie aerozolu z lekiem do trąbki słuchowej i dalej do ucha środkowego, gdzie zwykłe inhalacje nie docierają.

Leczenie inhalacyjne AMSA jest nieinwazyjne i bezbolesne, dzięki czemu może stanowić niestresującą alternatywę dla zabiegów chirurgicznych (choć nie zawsze jest taka możliwość). Zabieg nie wymaga też żadnych przygotowań. W trakcie inhalacji zaleca się jedynie picie wody lub innego napoju, aby ułatwić sobie przełykanie śliny. Najwygodniej robić to przez słomkę, ponieważ wówczas nie trzeba odchylać głowy do tyłu. Nieletni pacjenci pozostają pod opieką rodziców. 

Inhalacje AMSA mogą służyć do podawania różnych środków, takich jak:

  • sól fizjologiczna (samodzielnie lub z innymi lekami),
  • witaminy (A, D3, E),
  • leki mukolityczne,
  • leki przeciwobrzękowe,
  • leki przeciwzapalne,
  • leki przeciwalergiczne,
  • glikokortykosteroidy.

Jaka jest skuteczność inhalacji AMSA? Wyniki badań

Wiemy już, na czym polegają inhalacje inhalatorem AMSA. Teraz pora sprawdzić, czy ta nowoczesna metoda przyjmowania leków rzeczywiście zapewnia poprawę w chorobach ucha środkowego i innych schorzeniach. Wnioski płynące z przeprowadzonych dotąd i przytoczonych poniżej badań są jednoznaczne. Leczenie inhalacyjne AMSA jest skuteczne zarówno w przypadku dorosłych, jak i najmłodszych pacjentów. 

Inhalacje AMSA w leczeniu niedosłuchu wywołanego infekcją górnych dróg oddechowych

Badania opublikowane przez K. Wilhelmsen i wsp. w 2016 roku na łamach czasopisma „Otolaryngologia Polska” wykazały, że leczenie inhalatorem AMSA przynosi efekty znacznie szybciej niż tradycyjna farmakoterapia. Badanie zostało przeprowadzone na grupie 60 dzieci w wieku od 4 do 17 lat, u których stwierdzono niedosłuch obustronny powstały w wyniku infekcji górnych dróg oddechowych. Dzieci zostały podzielone na dwie grupy: u 30 pacjentów zastosowano leczenie inhalacyjne AMSA z użyciem leków Pulmicort i ACC, natomiast pozostałe 30 pacjentów przyjmowało doustnie preparaty sterydowe, leki mukolityczne i leki przeciwobrzękowe. Badania przeprowadzone po tygodniu i czterech tygodniach leczenia wykazały, że leczenie inhalatorem AMSA zapewnia szybszą i większą poprawę parametrów w podstawowych metodach diagnostyki słuchu: audiometrii progowej tonalnej, odruchu strzemiączkowym i tympanometrii. 

Skuteczność inhalacji AMSA w leczeniu przewlekłego nieżytu trąbki słuchowej

Z kolei doniesienia wstępne przedstawione w 2003 roku przez R. Markowską i wsp. na łamach czasopisma Otolaryngologia Polska wykazały efektywność inhalacji AMSA w leczeniu przewlekłego nieżytu trąbki słuchowej u dorosłych. Badanie zostało przeprowadzone w grupie 21 osób, u których dysfunkcja trąbki słuchowej trwała od kilka miesięcy do kilku lat, a poprzednie metody leczenia nie dały trwałej poprawy. U pacjentów przeprowadzono 5-dniową terapię z zastosowaniem inhalatora AMSA (trzy inhalacje dziennie po 20 minut) oraz leków i witamin rozpuszczonych w soli fizjologicznej. Inhalacje AMSA przyniosły poprawę u 88,9% pacjentów. 

Leczenie inhalacyjne AMSA w wysiękowym zapaleniu uszu

Wyniki badań opublikowane przez A. Szkiełkowską i wsp. w 2005 roku w czasopiśmie „Nowa Audiofonologia” udowodniły skuteczność inhalacji AMSA w leczeniu wysiękowego zapalenia uszu u dzieci. Badania zostały przeprowadzone na grupie pacjentów w wieku 3-7 lat, którym przez 5 dni podawano leki mukolityczne w formie wibroaerozolu. Badania wykonane od razu po leczeniu wykazały poprawę u 81% dzieci z zapaleniem jednostronnym i u 30% dzieci z zapaleniem obustronnym. Z kolei badania przeprowadzone w odstępie miesiąca i trzech miesiącach od zakończenia leczenia wykazały poprawę u 100% pacjentów z pierwszej grupy i u 60% pacjentów z drugiej grupy.

Skuteczność inhalatora AMSA w leczeniu wysiękowego zapalenia uszu potwierdziły również hiszpańskie badania C. Sagi i wsp., których wyniki opublikowano w 2009 roku na łamach czasopisma „Acta Oto-Laryngologica”. Terapię przeprowadzono wśród 37 dzieci o średniej wieku 7 lat. Na podstawie badań audiometrycznych wykonanych w odstępie jednego, trzech i 6-12 miesięcy po zakończeniu leczenia stwierdzono poprawę u 76% pacjentów. Inhalacje AMSA dały podobny efekt jak leczenie operacyjne.

Warto w tym miejscu przytoczyć również wynik badania opisanego w 2005 roku przez B. Zielnik-Jurkiewicz i O. Olszewską-Sosińską, przeprowadzonego w grupie dzieci z zapaleniem trąbki słuchowej i wysiękowym zapaleniem uszu. W tym przypadku leczenie inhalacyjne AMSA było skuteczne u blisko 77% pacjentów, choć w niektórych przypadkach wysiękowe zapalenie uszu wymagało usunięcia nagromadzonego płynu poprzez nacięcie błony bębenkowej i założenie drenów. 

Powyższe wyniki badań dowodzą, że leczenie chorób ucha środkowego z zastosowaniem inhalatora AMSA jest skuteczne i w niektórych przypadkach może stanowić alternatywę dla leczenia inwazyjnego. Warto jednak pamiętać, że metoda ta daje dobre efekty także w przypadku innych schorzeń. Dowiedziono na przykład, że inhalacje AMSA mogą zapewnić wyraźną poprawę węchu w przypadku osób cierpiących na przewlekłe zapalenie zatok. 

Przeciwwskazania do inhalacji AMSA

Jak wynika z przytoczonych badań, leczenie inhalacjami AMSA stosuje się zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. To właśnie najmłodsi pacjenci są najbardziej narażeni na choroby ucha środkowego ze względu na częste infekcje górnych dróg oddechowych i specyficzną budowę narządu słuchu (trąbka słuchowa u dzieci jest krótsza i położona bardziej poziomo niż u dorosłych). Warto jednak mieć na uwadze, że inhalacje AMSA można wykonać u dzieci od 3. roku życia. 

Czy są jakieś inne (poza wiekiem poniżej 3 lat.) przeciwwskazania do inhalacji AMSA? Tak, zabiegu nie stosuje się w przypadku:

  • pacjentów z infekcją górnych dróg oddechowych;
  • pacjentów z ostrym zapaleniem ucha;
  • pacjentów z rozszczepem podniebienia;
  • pacjentów z ziejącą trąbką słuchową. 

Jakie są opinie o inhalacjach AMSA?

Jak już wiemy, badania potwierdzają skuteczność inhalacji AMSA w leczeniu chorób ucha środkowego. A co twierdzą na ten temat sami pacjenci? Pozytywnie o inhalacjach AMSA wypowiadają się m.in. rodzice, których dzieci borykały się z wysiękowym zapaleniem uszu. Jak można przeczytać na jednym z forów internetowych, zabieg sprawdził się na przykład przy wysięku trwającym pięć miesięcy i u innego dziecka, które dostało wcześniej skierowanie na zabieg drenażu uszu i usunięcia trzeciego migdałka. Dobre opinie o inhalacjach AMSA można znaleźć również w mediach społecznościowych. Warto jednak pamiętać, że nic nie zastąpi konsultacji z laryngologiem, który oceni, czy inhalacje sprawdzą się również w naszym przypadku. 

Inhalacje AMSA – gdzie można skorzystać?

Leczenie inhalacyjne AMSA dostępne jest w Małopolskim Centrum Zdrowia. Zapraszamy na konsultację ze specjalistą laryngologiem w celu zdiagnozowania przyczyny objawów i ustalenia planu terapeutycznego. Można również zapisać się od razu na zabieg inhalacji. 

Wizytę w Małopolskim Centrum Zdrowia można umówić:

Agnieszka Bator laryngolog

Agnieszka Bator

Laryngolog

Specjalista Otolaryngolog. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Członek Polskiego Towarzystwa Otolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi. Szkolenie specjalizacyjne odbywała w Oddziale Klinicznym Otolaryngologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Ma doświadczenie w diagnostyce oraz leczeniu zachowawczym i chirurgicznym schorzeń laryngologicznych. Stale podnosi swoje kompetencje zawodowe, uczestnicząc w konferencjach naukowych oraz kursach.